باید با روشهای گوناگون خاک را حفاظت کرد یکی از این روشها زهکشی میباشد که منظور از رهکشی حفظ رطوبت خاک تا حد تعادل و هدایت آبهای اضافه بر احتیاج بوته چای به خارج از محوطه باغ است بعد از باریدن باران سیل آسا رهکشی موجود نقش مهمی را در خارج کردن آبهای اضافی بازی میکند.
به وسیله زهکشی میتوان سطح آبهای زیرزمینی را تا سانتیمتر از سطح خاک پایین تر برد از این طریق است که ریشه های چای از خفگی در اثر رطوبت زیاد نجات پیدا میکنند بهترین طریق زهکشی در کشت چای احداث و ایجاد کانالهای روباز است.
زهکشی نه تنها خاک را تهویه کرده و باعث افزایش نفوذپذیری و قدرت نگهداری آب در خاک میشود بلکه عمق ریشه را به حداقل میرساند در مناطق جلگه ای زمین را بر حسب پستی و بلندی آن تقسیم و از خطوط تراز برای کشت استفاده میکنند.
ردیفهای کشت باید ار طرف شرق به غرب باشد تا بعد از رشد بوته سایه آنها بین ردیفهای مانه از تأمین مستقیم آتاب گردد.
در مناطق کوهستانی بعد از اینکه از حاصلخیزی زمین اطمینان حاصل شد، باید به ترتیب زیر عملیات لازم را انجام داد تهیه نقشه کل زمین و تعیین خطوط همتراز. احداث نهر های کوچک در امتداد خطوط همتراز.
جهت خارج کردن آبهای اضافی از زمین به منظور جلوگیری از فرسایش خاک باید فاصله دو نهر از همحدود 3 متر باشد اگر سطح آب های زیرزمینی پایین تر از سانتی متر باشد بعد از تعیین خطوط همتراز و کندن نهرها باید اقدام به تهیه ردیفهای چایکاری نمود.
حاصلخیر کردن مناسب خاک همراه با سایر عملیات کاشت، بر تولید محصول چای می افزاید به منوظر تاثیر بیشتر کودها، بسیاری از خاکها نیاز به اصلاح به وسیله مواد آلی دارند.
کاشت چای به طورنسبی به مدت طولانی تک کشتی انجام شده، بذون استفاده از کود،مواد غذایی خاک تامین نشده و کمبود مواد معدنی در گیاه پدید آمده ومحصول کاهش مییابد میزان مصرف کود باید بر پایه آزمایشهای مزرعه، تجزیه خاک وگیاه، مشاهده علائم کمبود یا زیادی مواد معدنی صورت پذیرد.
هرچند اساس کار عمومیت دارد ولی کاربرد مناسب کودها ازناحیه ای به ناحیه دیگر متفاوت بوده و بستگی به شرایط منطقه دارد.
مواد غذایی با طرق گوناگون در مزرعه چای تقلیل مییابد و تاثیر آنها روی گیاه متناسب با مصرف آنها است کاهش این مواد از طریق برداشت، هرس، فرسایش خاک، جریان آب حاوی مواد غذایی محلول و تجزیه مواد باعث معدومشدن بیشتر آنها میشود.
علف های هرز مقداری از مواد غذایی اصلی را جذب میکنند که ممکن است قابل استفاده چای نباشد و چنانچه علفها برداشت گردند این مواد بطور دایم بیرون میروند.
برای ایحاد مواد آلی، اکسیژن از طریق تنفس، دی اکسید برای فتوسنتز از هوا و از خاک به وسیله ریشه جذب میشود برای تولید یک گرم ماده خشک 850-350 گرم آب باید خارج گردد مواد معدنی شامل مواد اصلی وکم مصرف است.
عناصر فوق الذکر با یکدیگر ترکیب شده و تولید مواد آلی کربوهیدرات، گلوسیدها، پروتئین ها، هیدروکربن ها، سلولز. چوب و ترکیبات کمپلکس اصلی، عطر، مزه،رنگ وظاهر را میسازد.
ازت برای رشد گیاهان خیلی مهم بوده و بیشتر مواد مهم گیاهی کلروفیل، نوکلئوتید، هورمون ها، پروتوپلاسم، ویتامین ها و غیره وجود دارد.
محصول چای شامل برگهای آن میباشد، بنابراین گیاه چای، حساس به کاربرد کود ازته میباشد کود ازته در یک وضع مناسب 3 تا 4 هفته پس از استفاده، شروع به اثرگذاری میکند.
برای چای در جای غیرسایه افزایش محصول متناسب با مقدار ازت مصرفی است این اثر خطی با مصرف ازت بیش از 15 کیلوگرم در هکتار مستثنی میباشد مصرف بیش از حد ازت ممکن است غیراقتصادی بوده و تاثیر منفی داشته باشد و این، بستگی به سایر مواد غذایی دارد اثر سایه در ارتباط با جذب ازت پیچیده است و تیپ و میزان سایه تأثیر عمده ای بر این فرایند دارد.
به ازای هر کیلوگرم ازت مصرفی، بین 4 تا 8 کیلوگرم چای خشک به دست می آید محصول بهدستآمده بستگی به زمان مصرف ازت دارد ازت به کار رفته قبل از باز شدن جوانه در پایان زمستان فتوسنتز را برای مدتی افزون مکند و نیز مشخص گردیده که چای، ازت آمونیاکی را بهتر از ازت نیتراتی جذب می کند.
سولفات آلومینیوم SA مسزان محصول را بیش از مصرف آمونیوم نیترات AN یا آمونیوم کربنات افزایش میدهد باید توجه داشت که محلولپاشی اوره روی بوته ها برای گیاه چای ایده آل میباشد.
در 5/5-0/5 =PH میزان محوصل با کاربرد اوره، سولفات آمونیوم و کلسیم آمونیوم نیترات کاهش مییابد منو یا دی آمونیوم فسفات بیشتر به صورت کودهای مکمل در سطح وسیع بهکار رود.
فسفر برای رشد ضروری بوده و نقش مهمی در تشکیل چوب و ریشه دارد این عنصر در تبدیل انرژی، شرکت در متابولیسم چربیها، در فرآیند تنفس و استفاده ازت نیز لازم بوده و در ترکیب نوکلئوئیک اسید، فسفولیپیدها و آنزیمها به کار رفته است.
فسفر در گیاه خیلی متحرک بوده وبه نقاط حیاتی که فعالیت فتوسنتتیک بیشتر بوده متقابل میگردد، بنابذاین در برگهای جوان در غلظت بالایی یافت میشود مقدار فسفر خارج شده از محصول در مقایسه با ازت و پتاسیم کم است.
استفاده از فسفر در خاک موقعی که اسید آن بین 5/5 و 7 باشد به بیشترین حد میرسد چنانچه اسید از 5/5 کاهش یافته و از 7 بهره بروری آن تقلیل مییابد.
در خاکهای خیلی اسیدی فسفر با هیدروکسیدهای آهن و آلومینیوم ترکیب شده و تولید مواد غیر محلول در آب را کرده که غیرقابل استفاده برای گیاه است لذا افزایش فسفر در زراعت چای مواجه با مشکلاتی در خاکهای اسیدی میشود.
تأثیر کوردهای فسفره بیشتر روی گیاهان جوان در خزانه ها یا در موقع نشا کاری، برای بذرگیری و قلمه گیری از بوته های مادذی متداول است آزمایشی که طی آن فسفات در چاله هایی با خاک اسیدی بهکار رفته، نشان داده است که به طور متوسط 37% هرس کردن در آنها افزایش یافت و کود نباید در تماس با ریشه باشد.
مصرف کود در ردیفهای نزدیک ریشه ها به آنها صدمه زده و مانع رشد گیاه میگردد در حالیکه تأثیر مثبت بالایی از اختلاط کود با خاک ایجاد میشود آزمایشهای زیادی به وسیله محققین در ارتباط با کاربرد فسفات روی چای انجام شده ولی اثر مستقیم آن معلوم نشده، فقط تأثیر آن چند سال بعد اتفاق می افتد.
این عنصر درگیاه خیلی متحرکبوده ویک ماده غذایی حیاتی میباشد ولی نقش آن معلوم نشده است پتاسیم با مواد آلی اصلی سلول گیاهی به هیچ وجه ترکیب نمیشود و در استفاده آب در جذب و انتقال آن در گیاه نقش دارد و اهمیت این عنصر بالا بردن این رل در حرارت کم یا خشکی طولانی است.
پتاسیم در فعال کردن آنزیمها، متابولیسم کربوهیدراتها و پذوتئین ها، باز و بسته شدن روزنهها، سنتز مواد رنگی و تراوایی غشاء سلولی تاثیر دارد این عنصر در اندامهای گیاهی جایی که تقسیم سلول و رشد آن انجام میشود ذخیره میگردد.
پتاسیم برای بوته های جوان جهت تحریک رشد آن ها و تولید اندام قوی ضروری است بوته های کامل چای نسبت به پتاسیم نیزجواب میدهند، گرچه عکس العمل گیاه بلافاصله روی بوته های عادی ظاهر نمیشود.
بوته هایی که کمبود پتاسیم دارند نسبت به کود پتاسیم خیلی زود جواب میدهند به ازای هر 1000 کیلوگرم محصول چای 2 تا 4 کیلوگرم پتاسیم مصرف میشود میزان بهره گیری از پتاسیم در غالب خاکهای چای کاری زیاد نیست، زیرا میزان اسید آن بالابوده و هرچه بیشتر اسید باشد بهره بری آن کمتر است.
کشت مکرر بدون افزایش کودهای پتاسه محصول کاهش یافته و بوته ها میمیرند، لذا مصرف پتاسیم ضروری خواهد بود کودهای پتاسیم دار روی چای در خاکهای اسید (0/4 = P H) تاثیر طولانی دارند.
اضافه کردن پتاسیم به میزان را بر مقدار لازم تنهامقدار کمی در افزایش محصول موثر خواهد بود باید بینپتاسیم و ازت تعادلی برقرارباشد تا افزایش محصول شود.