دیواری که از آجر فشاری یا با سنگ مخلوط و یا با مصالح دیگر با ملات ماسه سیمان یا ماسه آهک و یا ملات باتارد چیده شده است نمای دیوار را میتوان از ابتدا با نما سازی خارجی پیوسته ساخته و به تدریج بالا ببرد بطوری که هر رگ آجر چینی قسمت جلوی کار آجر تراشیده گذارده و پشت آنرا از آجر فشاری یا مصالح دیگر می چینند که ضخامت و مقاومت هر دیوار بستگی به نوع کاربری آن دارد.
شمشه گیری
بالای یکی از گوشه های هر قسمت ساختمان را مقدم گرفته و یک کروم گچی به یک زاویه نصب میشود سپس شاقولی آن کروم را به پایین ارتباط داده کروم دیگری به پایین متصل میسازد بعد خط گونیا 90 درجه را به زاویه دیگر انتقال داده به طوری که عمل کروم بندی چهار گوشه هر قسمت را زیر پوشش دهد.
ریسمانی به بالای هر قسمت روی کروم گرفته و هر دو متر یک کروم به زیر ریسمان به وجود آورده که این عمل پایین نیز انجام میشود بعد کروم قسمت وسط و گوشه از بالا به پایین با شمشه چوبی یا آلومینیومی شمشه گچی گرفته روی کروم گچی که سرتاسر ارتفاع دیوار را در چند قسمت گرفته از ملات گچ و خاک یا ماسه سیمان میپوشانند.
فرش کف ساختمان
فرش کف ساختمان ابتدا در گوشه هر قسمت یک قطعه سنگ ساییده شده یا موزائیک یک اندازه بطوریکه تراز روی چهار نقطه باشد قرارمیدهندسپس ریسمانی نازک و محکم به اضلاع بسته و خط گونیا 90 درجه را به گوشه ها انتقال می دهد بعد ملات را کف آن پهن می کنند و کف را فرش مینمایند.
اجرای خط گونیا معماری
گوشه دو ریسمان عمود بر هم بسته و 60 سانتی متر به یک طرف نشان گذارده ضلع همجوار را 80 سانتیمتر علامت گذاری میکنیم در این حالت خط ارتباط بین این دو باید 100 سانتیمتر کامل باشد که در مغایرت ریسمان را جا بجا کرده تا نقطه 100 سانتیمتر تکمیل گردد.
قرنیز
روی فرش موزائیک یا سنگ قسمتهای ساختمان قطعه سنگی به دیوار نسب میشودکه قرنیز نا میده میشود تا شستشوی کف و تنظیم گچ کاری دیوار ها آسان گردد در بیشتر ساختمان ها این قرنیز حدود 10 سانتیمتر استفاده میشود.
سفید کاری ساختمان با گچ
شمشه گیری آستر میشود در اینصورت گچ آماده را پس از الک کردن با الکی که سوراخ آن نیم میلیمترمربع است الک نموده و سپس حدود سه لیتر آب سالم در ظرفی ریخته گچ الک شده را با دو دست آهسته در آب میپاشند.
ضخامت گچ به روی آبها برسد بلا فاصله با دست گچ های داخل آن را مخلوط نموده بعد خمیر گچ را با ماله آهنی روی دیوار آستر شده میگشد و بلا فاصله یک شمشه صاف روی آن میکشد تا ناهمواری آن روی دیوار گرفته شود.
کاشی کاری ساختمان
شروع نصب کاشی به این صورت اقدام میگردد ابتدا خمیری از خاک رس تهیه و آن را میورزند این خمیر در ظرفی آماده میماند سپس با گچ یا سیمان یا ماسه یا خاک رس کوبیده شده زیر رگه اول کاشی در یک ضلع کنار دیوار شمشه تراز به وجود می آورد تا امکان چیدن رگه اول کاشی به وجود آید.
دو عدد کاشی دو سر ضلع با فاصله حداقل 1 سانتیمتر از دیوار قرار میدهند سپس ریسمانی نازک به بالای آن متصل نموده جلوی کاشی ها را از گل ورزیده شده موقتا بست میزنند بعد شمشه فلزی بسیار صاف جلوی کاشی در حال نصب قرار میدهند و بقیه کاشی را پشت شمشه چیده بعد با ریسمان کنترل مینمایند.
جلوی بند را از گل ورزیده شده کروم موقت گذارده سپس دوغاب سیمان رابه صورت رقیق محلول شده از ماسه پاک و سیمان معمولی آماده با ملاقه به آهستگی پشت کاشی ها را پر میکند.
اضلاع را در رگه دور می گردانند تا امکان کنترل تمام زاویه وضلع گوشه و نبشه به عمل آید کنار ضلعی تکه غیر استاندارد احتیاج شود کاشی رگه را جا بجا نموده و تکه ها به کنار منتقل شود و دوغاب ریزی انجام گیرد.
پس از کنترل اضلاع هر بنا رگه دیگر را از اول شروع و انقدر تکرار میشود تا کاشیکاری در حد مطلوب به اتمام برسد پس از خودگیری ملات کاشی دوغابی از رنگ کاشی با سیمان سفید ورنگ مشابه تهیه نموده و با پارچه یا گونی به لای بند مالیده و بعد از خشک شدن سطح کاشی ها را کاملا نظافت مینمایند نصب کاشی دیواری پایان یافته و آماده فرش سرامیک میشود.
سرامیک کف
فرش کف پس از کنترل لوله گذاری و چک نمودن ایزو لاسیون و شیب سازی لازم برای آبروها زیر سرامیک یک پلاستر سیمانی تعبیه میشود تا اینکه 3 میلیمتر جای ملات برای نصب سرامیک باقی بماند سپس پلاستر زیر بنا نباید خشک شود.
دوغابی از سیمان معمولی به ضخامت نیم سانتیمتر روی پلاستر قرار داده و قطعات سرامیک آماده را در دوغاب غرق نموده تا شیره دوغاب به زیر درزهای سرامیک نفوذ کند و از این روی قطعات به پلاستر زیر چسبیده شود.
روی سرامیک با شمشه و چکش لاستیکی کوبیده تا هموار گردد 24 ساعت بعد کاغذ روی سرامیک را نم زده و پس از خیس خوردن به وسیله پارچه ای جمع آوری و نظافت میگردد.
باید کنترل شود که چنان چه درزی از سیمان بر خوردار نشده و لای درز باز مانده باشد از سیمان دوغاب پر میشود و درز با رنگ سرامیک به صورت دوغاب تزئین و چنان چه نیاز به بتنه کاری باشد از سیمان سفید و رنگ خمیری تهیه و جای ناهموار درز ها را پر و نظافت مینماید.
چیدن آجرنما
آجر سفید از بهترین خاک رس خالص بدون مواد گیاهی یا آهکی و یا شنی پخته شده به نزدیک کار آجر تراش حمل میشود سپس دستگاه برش و تراش آجر را بریده و سپس آنها را به ظرف آب موجود وارد می کنند.
آجر حداقل دو ساعت درآب باقی میمانندکه چنانچه مواد آهکی داشته باشد شکسته و با سیراب شدن آن مقاومت و استحکام آجر بالا رفته وثابت خواهد ماند.
قطعه آجر دیگر روی نره های تراشیده شده را کاملا صیقل میدهند در این صورت خمیری زاییده شده از خود آجر به وجود می آید با پرکردن سوراخ آجر به وسیله بتنه و کشیدن قطعه آجر دیگر تیزی و گوشه های آجر را صاف و هموار میکنند.
آجر برای چیدن جلوی دیوار آماده است آجرهاشوره سفیدی روی آجر را میگیرد که میتوان پس از چیدن و خشک شدن شوره ها آن را با پارچه ای از روی آجرها برداشت.
بند کشی
اتمام کل نما سازی با آجر ابتدا ماسه بادی دانه دار پای کار آماده داشته و به هر پیمانه ماسه دو پیمانه سیمان معمولی پرتلند اضافه میکنند وبا مقداری آب به صورت خمیر در آورده خمیر را در ظرفی نزدیک کار برده با قلم فلزی باریک که عرض آن حد اکثر 10 میلیمتر و ضخامت آن 2 میلیمتر و سر آن نیز منحنی شده باشد وسط آن نیز زانویی خورده شده باشد.
خمیر را کم کم روی کف دست چپ قرار داده و قلم نام برده را به دست راست گرفته دست چپ به زیر درز آجر از چپ به راست حرکت میکند و هم زمان دست راست با قلم فلزی خمیر را به لای درز جای داده پس از پیش رفتن حدود یک متر طول عمل را به درزهای زیر انتقال میدهد.
نصب سنگ نما
ابتدا جلوی دیوار ها را با قطعه سنگی کروم بندی و اضلاع دیواررا به صورت صاف و گونیا ریسمان بندی میکنند سپس رگه سنگ را شمشه گیری میکند بعد از ریسمان بندی بالا و کنترل شاغولی آن سنگهای رگه را نصب مینماید.
گچ ساخته شده جلوی آن هارا از کروم گچی موقت متصل می سازد سپس دوغاب سیمان ساخته شه از ماسه و سیمان را که با آب نیز محلول شده با ظرف قاشقی شکل پشت سنگ ها را پر میکنند.
در پشت سنگ اتصالات آهنی به نام اسکوب نیز الزامی است اسکوب انجام نگرفته باشد سنگ اتصال به دیوار آجری نداشته و امکان ریختن سنگ ها وجود دارد در این صورت باید رویل پلاک شود که آن نیز از نظرشکل خارجی زیبا نخواهد شد.
نمای سیمانی ساختمان
تزیین نمای خارجی سیمان ساختمان در اولین مرحله ملاتی از ماسه پاک نه چندان درشت آماده کرده چهار پیمانه ماسه و یک پیمانه سیمان معمولی را با آب به صورت ملات مخلوط در آورده ابتدا بالای دو سر یک ضلع دیوار را کروم بندی و روی کروم را رسیمان کشیده و هر یک متر کروم به دیوار متصل مینمایند.
شاغولی کروم را به پایین دیوار داده عمل بالا را در پایین نیز انجام میدهند بعد فاصله کروم را از بالا به پایین با ملات ساخته شده فوق پرکرده وروی آن را شمشه کش مینمایند.
کروم بندی فاصله دو کروم را با همان ملات پر کرده شمشه صافی را از پایین به بالا روی ملات کشیده تا روی شمشه صاف کردن این عمل را آستر می نامند.
بعد از تمام شدن کل طول دیوار خاک و پودر سنگ را با سیمان بطور نصبی مخلوط نموده یعنی برای سه پیمانه از دو مخلوط یک پیمانه سیمان سفید را با آب مخلوط کرده تاخمیری نسبتا رقیق تهیه شود.
خمیر را با کمچه آهنی یا چوبی روی آستر مالیده و با پاشیدن آن به وسیله قلم مو روی آن را با تخته ماله های چو بی ماساژ داده تا زیر تخته صاف و موج آن گرفته شود.
پارکت سازی ساختمان
ساخت پارکت چوبی ابتدا روی موزائیکها زیر پارکت را با دستگاه کف ساب ساییده وکاملا صیقل مینماید و نیز لبه های موزائیک را همواره نموده سپس با خمیری نظیر خمیرهای شیمیایی یا چسبی یا سیمانی یک قشر روی موزاییک را ماستیک نمود.
شمشه فلزی خمیر را جا بجا کرده وشمشه را روی آنها گردانیده تا اطمینان حاصل شود زیر پارکت صاف شده 48 ساعت بعد روی خمیر خشک شده را صیقل داده و صاف مینمایند بعد پارکت چوبی که به قالب 25 سانتیمتر با تکه های دو و نیم سانتیمتر از چوب ملچ ممرز و افرا، راش، چنار، در کارخانه نجاری و پارکت سازی به هم متصل گردیده وروی آن یک ورق کاغذ به طور موقت چسبانده آن را با چسب شیمیایی روی کف می چسبانند.
پارکت کاملا بر روی زمین چسبیده است 48 ساعت آن روی پارکت را به وسیله ماشین سمباده که قطر قرص آن بزرگ باشد ساییده وتمام قطعات را با هم یکنواخت و یک رو ویک سطح مینمایند.
روی پارکت و برداشتن گرد و خاک ناشی از کار روی آنها را با ماستیکی ترکیب شده از خاک اره نرم از جنس و رنگ همان چوب و چسب سفید رنگ تنظیم شده است تمام سطح پارکت را پوشانیده به طوریکه تا نیم میلیمتر روی پارکت ماستیک بماند.
دو روز بعد به وسیله ماشین سمباده که قرص آن بزرگ و از قطعات پارچه ی برخوردار باشدو نام این دستگاه پولیش قلمداد شده است کاملا روی پارکت را صیقل داده تا اطمینان حاصل شود سطح پارکت یکنواخت و یک رنگ است.
یک قشر سیلومات با تینر فوری محلول گشته آنرا به منظور پرکردن چشمه ها با دستگاه پیستوله روی پارکت میباشند پس از خشک شدن سیلر با ماستیک لکه گیری کرده و دوباره روی آن را پولیش مینمایند.
برای پاشیدن قشر آخر رنگ لازم است در اولین مرحله درب وپنجره را بسته نگهداشت و کلیه راه گردو خاک را بسته نموده و پس از نظافت کردن کامل موقع زیر رنگ کیلر را با تینر فوری محلول ودر پیستوله ریخته و از یک سر پارکت به طور نازک یک قشر نیم میلیمتری روی کار میپاشند.
رنگ پاشی کل سطح برای 24 ساعت در را بسته نگهداشته سپس با دستگاه پولیش که دور دایره آن از پارچه پوشیده شده باشد کل سطح پارکت را پولیش وصیقل داده تا تشخیص داده شود سطح پارکت نرم و رنگ شیشه ای روی آنرا گرفته است.
ایزولاسیون
برای ساخت بام ابتدا روی سقف بتنی را از هر گونه گچ تمیز کرده و نخست باید محل نصب ناودانها مشخص و پس از نصب نرده و یا دوره چینی با پوکه معدنی که یک نوع خاک سبک وزن است کروم بندیها انجام میپذپرد.
مهندس ناظر ساختمان مواظب است مقاومت را با احتساب به وزن مصالحی که برای شیب سازی مصرف مینماید قوی تر بگیرد.
پس ازاتمام کروم بندی و در نظر گرفتن شیب آبرو وسط کروم را از همان پوکه وسیمان پر میکنند و روی آن را با شمشه و ریسمان مسطح کنترل میکنند بعد از آماده شدن شیب سازی ایزالاسیون انجام میشود.
ایزولاسیون قیری
بهترین ایزولاسیون برای بام ها ایزولاسیون گونی قیری میباشد قیر را با حرارت لازم رقیق نموده و روی بام میمالند سپس گونی های سالم درجه یک را از پائین به بالا چسبانیده میشود.
نصب این گونی ها از بالا به طرف ناودانها هدایت میشود لایه گونی دوم خلاف جهت یعنی چنانچه لایه زیر طولی چسبانده شده باشد لایه رو عرضی انجام میگیرد.
گونی ها با قیرآغشته میگردند و پس از کنترل کلیه درز ها وبند گونیها در این هنگام آماده آسفالت ریزی یا موزائیک میباشد.
ایزوگام ورقی
پس از کنترل کلی و ریسمان کشی لوله ایزولاسیون را از یک سر روی بام میچسبانند با حرارت دهنده درزها را با هم جوش میدهند و با خمیر روی بام را لکه گیری میکنند.
تیرچه بلوک
برای اجرا سقف تیرچه بلوک ابتدا تیرچه ساخته شده از میله گرد آجدار و زیر آن از فوندوله های سفال یا بتن است را به بالای ساختمان میآورند.
زیر تیرچه ها به فاصله حداکثر 100سانتیمتر چوب کشی نموده و به وسیله شمعها فلزی یا چوبی بار سقف به زمین منتقل میشود.
سپس بلوک که از سفال یا سیمان و ماسه تهیه شده است در فاصله تیرچه ها چیده میشود و وسط دهانه را مقداری که نبایداز کل عرض دهانه کمتر باشد.
آن را در اصطلاح معماری چتر میگویند چتر فوق پس از چند سال خستگی بتن و تحمل فشار به صورت صاف در خواهد آمد.
تقسیم فشار در جهت خلاف تیرچه روی بلوکه ها با فاصله حداقل 40 سانتیمترنصب ورودی سقف را از بتن سالم پر میسازند تا موقعی که روی بلوک بتن ریزی شود.
ویبراتور برای ارتعاش و دفع هوای بتن الزامی است و اگر نبود با قطعه چوبی به صورت تخماق به بتن ضربه میزنند.
بتن تا 12 روز نیاز به آب پاشی دارد و هنگامی که ترک های سطحی روی بتن دیده شود به وسیله دوغاب سیمان پر میشود ترک ها نیز به مقاومت سقف آسیبی نمیرساند.
سقفهای کاذب
سقف کاذب یعنی سقف دوم که در مقابل فشار ضعیف ساخته میشود زیر طاق به وجود می آید زیرا کانال کشی ها لوله برق و غیره از زیر سقف عبور مینماید.
به این منظور شاخه فلزی از سقف به پائین ارتباط داده میشود بعد از اتمام و کنترل کلیه کانالها لوله ها با آهن های نبشی یک سقف کاذب زیر کانالها به وجود می آورند به شاخه پائین آمده متصل میگردد.
پس از آهن کشی تور فلزی مخصوص بنام رابیز را با سیم های نرم آرماتوربندی به آهن کشی های سقف کاذب پیوسته میسازند.
در آخر روی آن را از یک قشر خاک و گچ به ضخامت حداقل یک سانتیمتر میپوشانند زیر سقف کاذب شمشه کاری میشود و سقف را برای سفید کاری و گچ بری آماده میسازند.
برای ایجاد سقف طاق دوم ابتدا میله های فلزی را از سقف به پایین ارتباط میدهند و سپس چوب که باید از چوب روسی تهیه گردد و آنها را با اندازه مشخصی به زیرکانال ها با قطعات فلزی ارتباط میدهند.
فاصله چوب ها از وسط تا به اندازه تقسیم میشود و برای انجام این کار از چوب ها ریسمان کشی شده که کاملا دقت در عمل لازم است پس از کنترل که جنس آنها از مقوا، پلاستیک، یونولیت، است و در اشکال گوناگون سوراخدار و یا نقشه های برجسته تهیه شده را با میخ های سنجاقی چوب ها نصب مینمایند.
ملات باتارد
از مخلوط آهک و سیمان و ماسه ملاتی بدست می آید که ملات باتارد میگویند.
مقاومت این ملات صورتی که آجر آن کاملا مناسب و پس از انجام کار آب پاشی شده باشد بهترین ملات تشخیص داده شده است.
برای تهیه ملات باتارد بهتر است تمام مواد تشکیل شده را با هم مخلوط کرده و بعد آب به آن اضافه شود و پس از به هم زدن و مخلوط کردن قابل استفاده است.
آهک آن باید الک شود و درملات سیمان از زمان اختلاط تا 3 ساعت قابل مصرف میباشد و پس از این زمان فاسد شده و قابل مصرف نیست ولی ملات باتارد تا 5 ساعت خود گیر میشود.
مواد آهنی و گچی داخل سیمان ازبین میرود ونقش ملات این است که بدون این که باعث تضعیف ساختمان شود فضاهای خالی را پر میکند سیمان بدون ماسه قابل مصرف نیست.
وجود ماسه برای خودگیری سیمان لازم است چون سیمان بدون شن و ماسه خودگیری نخواهد شد چنانچه سیمان به تنهایی استفاده گردد پس از 24 ساعت به صورت ورقه ورقه در می آید و متلاشی میگردد سیمان وماسه در مصرف با هم لازم هستند.
دیوارها ساختارهای جامدی هستند که جدا کننده فضاها و یا محافظ یک فضا هستند علاوه بر این این ساختار های عمودی انتقال دهنده بار ساختمان به زمین میباشند.
دیوارها را میتوان به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم کرد از طرف دیگر دیوارها بر حسب تحمل فشار به چهار نوع تقسیم میشوند :
۱-دیوار های خارجی حامل یا تحمل کننده بار
۲-دیوارهای خارجی غیر حامل
۳-دیوارهای داخلی حامل
۴-دیوارهای داخلی غیر حامل
دیوارها عایق بندی میشوند و هم محل مناسبی برای کار گذاشتن انواع لوله کشی ها و سیم کشی های برق هستند.
از طرف دیگر محل مناسبی برای تزئین و انجام کارهای هنری مانند گچ بری و نقاشی دیواری نیز محسوب میشوند.
نوع دیگری از دیوار خارجی حصار ها هستند که در فضای باز قرار میگیرند از حداقل ضخامت برخوردار هستند و اغلب از چوب سنگ و آهن ساخته میشوند.
برای تسریع در انجام کار از اجرای پیش ساخته بیشتر استفاده میشود و یکی از این موارد در کارهای ساختمانی دیوارهای گچی پیش ساخته میباشد.
دیوارهای گچی سقف های گچی پیش ساخته نیز با رنگ ها ابعاد و طرح امروزه در اکثر بناهای مسکونی و اداری مورد استفاده بوده و به علت دارا بودن مواد اولیه طبیعی و عدم استفاده از مواد شیمیایی هر روز بیش از پیش مورد استقبال متخصصان صنعت ساختمان قرار میگیرد.
